ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਦੋਂ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?

ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੈਗੂਲਰ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਕਰੋ ਜੇ:

• ਧੱਫ਼ੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ 4 ਦਿਨ ਪਿੱਛੋਂ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਬੁਖ਼ਾਰ ਨਹੀਂ ਘੱਟਦਾ
• ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਖੰਘ ਵਿਗੜਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
• ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

• ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਸਾਹ ਔਖਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸਥਾਈ ਤੌਰ ਤੇ ਰੌਲਾਪਾਊ ਸਾਹ ਲੈਂਦਾ ਹੈ
• ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਵਿਹਾਰ ਜਾਂ ਸਰੀਰਕ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ, ਹਿੱਲਜੁੱਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਜਾਂ ਦੌਰਾ ਪੈਣਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਦਾ ਹੈ
• ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਸਿਰ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸਥਾਈ ਤੌਰ ਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ਲੱਗ ਗਈਆਂ ਹਨ
• ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ

ਖਸਰੇ ਦੀ ਰੋਕ-ਥਾਮ ਕਰਨੀ

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਵੈਕਸੀਨ ਮੁਫਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਵੈਕਸੀਨ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸੂਈਆਂ ਜਾਂ “ਸ਼ਾਟਸ” ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਪਿੱਛੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਾ ਆਮ ਤੋਰ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਕੂਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ (measles), ਕੰਨ ਪੇੜੇ (mumps), ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਸੀਤਲਾ  (rubella) (MMR) ਵੈਕਸੀਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। MMR ਵੈਕਸੀਨ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ (ਇਮਯੂਨ) ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮੀਜ਼ਲਜ਼, ਕੰਨ ਪੇੜੇ, ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਸੀਤਲਾ (MMR) ਵੈਕਸੀਨ ਦੇ ਟੀਕੇ ਦੀਆਂ ਦੋ ਖ਼ੁਰਾਕਾਂ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹੇਠ ਦਰਜ 2 ਸੰਭਵ ਸਮਾਂ-ਸੂਚੀਆਂ ਹਨ:

• 12 ਮਹੀਨੇ ਅਤੇ 18 ਮਹੀਨੇ, ਜਾਂ
• 15 ਮਹੀਨੇ ਅਤੇ 4 ਤੋਂ 6 ਸਾਲ

ਬਹੁਤੀਆਂ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਟੀਕਾ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਖਸਰੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਫ਼ੈਲਣ ਦੇ ਮੌਕੇ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਟੀਕਾ ਲਾਉਣ ਨਾਲ ਖਸਰੇ ਦੀਆਂ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੇਜ਼ ਨਮੂਨੀਆ, ਫ਼ੇਫ਼ੜਿਆਂ ਦੀ ਲਾਗ, ਅਤੇ ਐਨਸੈਫ਼ਲਾਈਟਿਸ (ਦਿਮਾਗ਼ ਦੀ ਸੋਜ) ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਵੈਕਸੀਨ ਨਾਲ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਧੱਫੜ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ

ਜਦੋਂ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਵੈਕਸੀਨ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਰੋਗ ਦੀਆਂ ਨਰਮ ਜਿਹੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਉਤਪੰਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਧਾਰਨ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਟੀਕਾ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਤਕਰੀਬਨ 7 ਤੋਂ 10 ਦਿਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਗੁਲਾਬੀ ਜਿਹੇ ਧੱਫੜ ਜ਼ਾਹਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਧੱਫੜ ਤਕਰੀਬਨ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੀਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਿੰਤੁਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਆਪਣੇ ਫੈਮਿਲੀ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਕਾਲ ਕਰੋ।

ਵੈਕਸੀਨੇਸ਼ਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ

ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੈਕਸੀਨੇਸ਼ਨ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨੀਵੀਆਂ ਪੱਧਰਾਂ `ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ, ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਲੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹੈ। ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹਿਮਾਨ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਯਾਤਰੀ ਦੂਸਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵਾਪਸੀ ਵੇਲੇ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਰੋਗ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਕਾਰਨ, ਤੁਸੀਂ, ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ, ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਵੈਕਸੀਨੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਰੋਗ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ

ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਨੂੰ ਦੂਸਰਿਆਂ ਤੱਕ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਇਕੱਲੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਖੇਡ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਦੇ ਧੱਫ਼ੜ ਚਲੇ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ। ਵੱਖਰਤਾ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਚਾਰ 4 ਦਿਨ ਲਈ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਇਮਯੂਨ ਸਿਸਟਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਓਨੀ ਦੇਰ ਤੀਕ ਰਹਿਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਲੱਛਣ ਚਲੇ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ।

ਤੁਹਾਡੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਖਿਡਾਉਣੇ ਅਤੇ ਪੂਰਤੀਆਂ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਚਾਈਲਡ ਲਾਈਫ ਸਪੈਸ਼ਲਿਸਟ ਨੂੰ ਆਖੋ। ਲੋਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਵੈਕਸੀਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਜਿਹੜਾ ਮਿਲ ਕੇ ਗਿਆ ਹੈ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਦਿਓ।

ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ

ਵੈਕਸੀਨੇਸ਼ਨ ਦੀ ਉੱਚੀ ਦਰ ਕਾਰਨ ਕਨੇਡਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਮ ਨਹੀੰ ਹੁੰਦੀ। ਫਿਰ ਵੀ, ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 43 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਰੋਗ ਦੀ ਛੂਤ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਕ ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਨਾਲ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਮੁੱਖ ਨੁਕਤੇ

• ਖਸਰਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਾਇਰਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
• ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ, ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਨਾਲ ਬੁਖ਼ਾਰ, ਖਾਂਸੀ, ਕੰਨਜੰਕਟਿਵਾਈਟਿ, ਅਤੇ ਧੱਫੜ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
• ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਲੈਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਨਾਲ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗ ਨਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਖਸਰਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੂਤ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਅਲਹਿਦਾ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
• ਮੀਜ਼ਲਜ਼ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਵਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
• ਖਸਰੇ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲਵਾ ਕੇ ਇਸ ਦੀ ਰੋਕ - ਥਾਮ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
• ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਏਐਸਏ (ਅਸੀਟਲਸਾਲਾਸਾਲਕ ਐਸਿਡ ਜਾਂ ਐੱਸਪਰੀਨ) ਨਾ ਦਿਓ।

ਸਰੋਤ : ਏ ਬੁਕਸ ਓਂਨਲਿਨ